نظریه سیستم اجتماعی
دسته بندي :
علوم انسانی »
مدیریت
نظریه سیستم‌ها به طور عام و نظریه سیستمهای اجتماعی به طور خاص کار خود را با تعریفی ساده از سیستم آغاز می‌کند؛ این تعریف ریشه در مشاهده جهان تجربی داشته؛ و برآمده از آن می‌باشد. به عبارتی ما با مشاهده جهان، مجموعه‌ای از عناصر را می‌بینیم که
به گونه‌ای خاص با یکدیگر ارتباط یافته و تشکیل یک کلیت را می‌دهند .
از این پس، این کلیت را سیستم می‌نامیم. پاسخ این پرسش که کوچکترین عنصر جهان چیست موضوعی است که در اعصار مختلف تاریخ بشر پاسخ‌های متفاوتی یافته است.در
دوره‌ای از تاریخ بشر شن را کوچکترین ذره و در دوره‌ای دیگر اتم را کوچکترین عنصر
می‌دانستند و معتقد بودند که از عناصر دیگری تشکیل نشده است؛ اما با رشد علم مشخص
شد که اتم نیز خود مجموعه‌ای از عناصر است که به گونه‌ای خاص با یکدیگر ارتباط یافته‌اند و بنابراین اتم را نیز می‌توان یک سیستم نامید. امروز در مدل ذره، کوارک‌ها را کوچکترین عناصر تشکیل دهنده جهان می‌دانند اما مشخص نیست که در آینده و با پیشرفت دانش بشر آیا همچنان می‌توانیم کوارک را کوچکترین عنصر جهان بنامیم و
یا این ذره نیز به سرنوشت اتم دچار شده و خود تبدیل به سیستمی می‌شود که از عناصر
دیگری تشکیل یافته است؛ البته نتیجه امر هر چه باشد به نظر میرسد تاثیری در نظریه
سیستم‌ها نخواهد داشت.با توجه به مطالب فوق تا کنون به غیر از کوارک‌ها، آن هم در مدل ذره؛ می‌توانیم تمامی پدیده‌های موجود در جهان را مجموعه‌هایی تشکل یافته از عناصری بدانیم که به گونه‌ای مشخص با یکدیگر ارتباط یافته و بنابراین می‌توان آنها را سیستم نامید.
سیستم‌ها را از نظر دخالت بشر در ساخت و طراحی آنها و یا عدم دخالت او در این کار می‌توان به دو دسته تقسیم نمود:سیستمهای طبیعی که بشر دخالتی در طراحی آنها نداشته است؛ نمونه‌هایی از این سیستم‌ها را می‌توان اتم‌ها، گیاهان و حیوانات موجود در جهان دانست. البته باید در نظر داشت با گسترش دانش بشری بخشی از این سیستم‌ها امروز و احتمالا تعداد بیشتری از آنها در آینده می‌تواند موضوع طراحی انسان قرار گیرد که ساده‌ترین و ملموس‌ترین نمود آن در جهان امروز را می‌توان در بحث مهندسی ژنتیک مشاهده نمود.